Voortgang

Onderwijs
Een groot aantal onderwijshuisvestingsprojecten heeft dit jaar concrete resultaten geboekt. Basisschool De Werf is gesloopt en de nieuwbouw is gestart. De Tamarinde is verhuisd naar het nieuwe schoolgebouw en in juni van dit jaar feestelijk geopend. De bouw van het integraal kindcentrum (IKC) Kreekrijk loopt volgens planning. Daarnaast is het voormalige zwembad De Watering inmiddels gesloopt ter voorbereiding van de nieuwbouw voor Dynamica XL. Voor dit schoolgebouw worden momenteel de ontwerpen gemaakt. Ook zijn de omgevingsvergunningen voor de uitbreiding van De Voorzaan Vissershop, de vervangende nieuwbouw voor de Herman Gorter Smitstraat en het IKC Roggeplein in Zaandam en De Hoeksteen in Krommenie zonder zienswijzen afgegeven.

Tegelijkertijd zien we de spanning op de bouwmarkt terug bij de bouw van scholen. Gevolg is grotere aanbestedingsrisico’s en stijgende bouwkosten, naast de hogere kosten die de duurzaamheidseisen uit het bouwbesluit en de eigen duurzaamheidsambitie met zich meebrengen.

Op de basisscholen is verder vorm gegeven aan de doorgaande leerlijn van voorschoolse educatie naar de vroegschoolse educatie in het basisonderwijs. De veiligheid op en rond scholen is opgepakt in samenwerking met het ROC, het voortgezet onderwijs en het primair onderwijs.

Actieprogramma Poelenburg-Peldersveld
Vanaf 1 juli voert Zaanstad de Wet Bijzondere Maatregelen Grootstedelijke Problematiek (WBMGP) uit in Poelenburg en Peldersveld. Op 1 oktober zijn er 24 sociale huurwoningen op de nieuwe manier toegewezen: 19 woningen aan woningzoekenden die werkzaam zijn in de non-commerciële dienstverlening en 5 aan woningzoekenden met een baan in de commerciële dienstverlening. Alle woningzoekenden beschikken over een startkwalificatie. In het participatieproject zijn inmiddels 87 mensen gesproken; hiervan is een aantal mensen begeleid naar Werkom, taalles, een arbeidsplek, een participatieplek en/of taalles. Bij een aantal mensen is de uitkering beëindigd omdat zij daar geen recht op hadden.
De voor- en vroegschoolse educatie (VVE) kampt met wachtlijsten. Om deze weg te werken zoeken we oplossingen in het vergroten van het aantal kindplaatsen en locaties, en in creatieve manieren om het personeelstekort in de kinderopvang op te vangen. Met alle ketenpartners willen we de kinderen in deze wijken vergelijkbare kansen bieden als de kinderen in andere wijken van Zaanstad. Met hen werken we aan een Masterplan Opvoeden en Onderwijs Poelenburg-Peldersveld voor kinderen van -9 maanden tot 12 jaar. Onderdelen van dit plan zijn een verlengde schooldag en het versterken van de rol van de ouders.

Cultuur
De gemeenteraad heeft op 25 juni 2018 besloten af te zien van de realisatie van het Cultuurcluster en heeft via een motie gevraagd om een nieuwe cultuurvisie. De voorbereidingen worden nu getroffen, beginnend met het voeren van gesprekken en discussies met bewoners, (kleine) culturele organisaties, culturele ondernemers, professionals en amateurkunstenaars in de stad. De eerste fase van het visietraject zal een gewenst toekomstbeeld (scenario) geven. Het toekomstbeeld wordt in het eerste kwartaal van 2019 ter besluitvorming aangeboden aan de raad. De financiële vertaling wordt betrokken bij de Kadernota. De visie wordt vervolgens uitgewerkt in een beleidsnota en een uitvoeringsstrategie.

Wijkmanagement en Buurthuizen
Conform planning is er dit jaar veel aandacht voor ondersteuning van buurthuizen bij hun ‘ontzorging’ en doorontwikkeling. Bij verschillende buurthuizen zijn onafhankelijke adviseurs betrokken op deze terreinen. Dit voorjaar is buurtcentrum De Zuidhoek in Zaandam Zuid als pilot van start gegaan. Als in 2019 blijkt dat De Zuidhoek in voldoende mate in een behoefte voorziet, vindt de afweging plaats over structurele voortzetting van De Zuidhoek. De Fronik-buurtboerderij heeft de plannen met Stichting Stadsherstel verder geconcretiseerd. Zij bereiden nu samen een vergunningsaanvraag voor.  
De ambtelijke organisatie is verder bezig met het door ontwikkelen van de aanpak van wijkgericht werken. Aanleiding is de opdracht aan de wijkteams om in samenwerking met de buurthuizen en andere partners in de wijk coalities te smeden die samenwerken aan de vraagstukken in de wijk. De wijkmanager heeft hierin een belangrijke verbindende rol. Daarnaast vragen opgavegerichte programma’s zoals die voor ondermijning, de MAAK-gebieden en Poelenburg-Peldersveld om goede afstemming met de wijkaanpak.

Sport
Het komend jaar worden gemeenten en sportverenigingen geconfronteerd met nieuwe regels van het Rijk rondom de BTW-afdracht. Deze regels blijken nog moeilijk te interpreteren door verenigingen. Dit brengt veel onvoorzien werk met zich mee voor zowel gemeente als verenigingen. Voor verenigingen betekent de nieuwe regelgeving dat zij subsidie moeten gaan aanvragen bij het Rijk. Ter voorbereiding op de veranderingen worden de financiële effecten voor de gemeente en verenigingen in beeld gebracht, worden de verenigingen voorbereid op de veranderingen en wordt ondersteuning georganiseerd.

Zaanstad heeft geïnvesteerd in toekomstbestendige sportfaciliteiten in zowel sportparken en de openbare ruimte, zoals sporthal Zaanstad Zuid, topsporthal De Koog, zwembad Noord, sportpark De Omzoom, AZ i.c.m. ZCFC. Het Sportbedrijf heeft daarnaast een actieve rol in evenementen met de focus om meer inwoners aan het sporten te krijgen zoals het beachvolleybal toernooi aan de Rozengracht in samenwerking met diverse scholen en is er geïnvesteerd in topsportevenementen zoals de WK-kwalificatietoernooien volleybal.

Vluchtelingen
Het programma vluchtelingen zit in het laatste jaar. Momenteel wordt het vervolg op het programma ambtelijk voorbereid. Streven is de integrale aanpak in het programma voort te zetten. Hierin wordt afstemming gezocht met de interne en externe partners die een rol spelen in de integrale aanpak, zoals Werkom, het Jongerenloket, Vluchtelingenwerk en Newbees. Hiernaast zijn we als Zaanstad actief in de (landelijke) voorbereiding op de veranderopgave inburgering 2020. Hierbij zal de gemeente nieuwe taken op het gebied van inburgering gaan vervullen.
Verder is er in de laatste maanden in samenwerking met onder meer sleutelpersonen, Vluchtelingenwerk en de GGD een pilot gaande waarin een nieuwe preventiemethode op het gebied van (geestelijke) gezondheid wordt ontwikkeld.

Langer zelfstandig wonen en prettig ouder worden
Met partners op het terrein van wonen, zorg en welzijn werken we samen aan het programma ouder worden. Doel is om met elkaar het woningaanbod beter aan te laten sluiten op de behoeften van ouderen en te zorgen dat zij zich voorbereiden op hun oude dag.  
In de Bannehoven in Rooswijk, aan de Pauwenven in Zaandam en in woon-zorgcomplex Burano in Zaandam zijn woonvormen voor senioren gerealiseerd. In 2018 maken de woningcorporaties 154 seniorencomplexen levensloopbestendig. Voor de MAAK-gebieden brengen we in beeld waar welke soort woonvormen voor ouderen het beste gerealiseerd kunnen worden. In (woon-zorg)complexen waar veel mensen wonen die beperkt mobiel zijn is extra aandacht nodig voor brandveiligheid. In het woon-zorgcomplex Lambert Melisz is de brandveiligheid door Parteon verbeterd.
Er zijn 3 wijkgesprekken en een stedelijk gesprek gevoerd met ouderen over langer zelfstandig thuiswonen om de bewustwording te bevorderen en er is een website en een papieren informatieboekje ontwikkeld.